Những điểm mới nổi bật của Luật Việc làm 2025

1. Hỗ trợ việc làm cho thanh niên

Theo quy định tại Điều 12 Luật Việc làm 2025, những thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ trong Công an nhân dân, trí thức trẻ tình nguyện hoặc từng tham gia các chương trình phát triển kinh tế – xã hội được hưởng nhiều chính sách ưu đãi:

• Được hỗ trợ học nghề và đào tạo theo quy định của Chính phủ;

• Được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để tạo việc làm, phát triển sản xuất hoặc đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Được khuyến khích khởi nghiệp và nhận hỗ trợ khởi nghiệp theo chính sách pháp luật hiện hành.

Đây là điểm mới chưa từng được đề cập cụ thể trong Luật Việc làm 2013, thể hiện định hướng dài hạn về phát triển nguồn nhân lực trẻ sau quá trình phục vụ Nhà nước.

2. Người cao tuổi được vay vốn tạo việc làm

Điều 13 Luật Việc làm 2025 quy định về chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động là người cao tuổi.

Theo đó, người cao tuổi được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm.

Ngoài ra, người cao tuổi còn được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề, hỗ trợ tham gia đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Đồng thời, căn cứ điều kiện kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, Nhà nước có chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm, đào tạo lại, đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động nhằm thích ứng với già hóa dân số.

3. Bổ sung điều kiện với người lao động làm nghề nguy hiểm

Theo quy định tại Điều 26 Luật Việc làm 2025, Nghề, công việc yêu cầu phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Theo đó, những lao động làm việc trong môi trường nguy hiểm hoặc có ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của bản thân và cộng đồng phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia. Danh mục nghề bắt buộc sẽ do Chính phủ ban hành.

Điểm mới ở đây là việc bắt buộc có chứng chỉ, trong khi Luật Việc làm 2013 chỉ mang tính khuyến khích, không áp dụng cưỡng chế đối với bất kỳ nhóm ngành nghề nào.

4. Nâng cao điều kiện hoạt động của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ việc làm

Điều 28 Luật Việc làm 2025 đặt ra yêu cầu khắt khe hơn với doanh nghiệp muốn hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ việc làm, gồm:

• Cơ sở vật chất, nhân sự đạt yêu cầu, đã thực hiện ký quỹ đầy đủ;

• Phải duy trì liên tục các điều kiện này trong suốt thời gian hoạt động;

• Nếu muốn thành lập chi nhánh, doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện tương đương và thông báo trước cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh.

Trước đây, Luật Việc làm 2013 không quy định rõ trách nhiệm duy trì điều kiện hoạt động và không quy định rõ nghĩa vụ thông báo khi mở chi nhánh.

5. Điều chỉnh các chế độ bảo hiểm thất nghiệp

Điều 30 Luật Việc làm 2025 quy định bảo hiểm thất nghiệp bao gồm 4 chế độ.

Các chế độ bảo hiểm thất nghiệp bao gồm:

• Tư vấn, giới thiệu việc làm;
• Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề;
• Trợ cấp thất nghiệp;
• Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Ngoài ra, Luật Việc làm 2025 còn quy định trong trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm, căn cứ tình hình thực tế và kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, Chính phủ quy định việc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác.

6. Điều chỉnh mức đóng và bổ sung trách nhiệm về bảo hiểm thất nghiệp

Một trong những cải tiến đáng chú ý của Luật việc làm năm 2025 nằm ở quy định tại Điều 33 về mức đóng và trách nhiệm của các bên tham gia bảo hiểm thất nghiệp:

• Người lao động đóng tối đa 1% tiền lương tháng;

• Người sử dụng lao động đóng tối đa 1% quỹ tiền lương tháng của người lao động tham gia BHTN;

• Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% mức đóng.

Ngoài ra, người sử dụng lao động có thể được giảm mức đóng nếu sử dụng người lao động là người khuyết tật (thời gian không quá 12 tháng). Đặc biệt, nếu doanh nghiệp không hoàn thành nghĩa vụ đóng trước khi người lao động nghỉ việc, họ phải chịu trách nhiệm tài chính và chi trả toàn bộ khoản tương ứng với các chế độ người lao động đáng lẽ được hưởng.

Đây là những điểm mới hoàn toàn so với Luật Việc làm 2013, nơi mà trách nhiệm tài chính của doanh nghiệp trong trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ đóng không được quy định cụ thể.

7. Sửa đổi quy định về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa

Luật Việc làm 2025 quy định mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng đã đóng bảo hiểm thất nghiệp gần nhất trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố được áp dụng tại tháng cuối cùng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Như vậy, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa theo luật mới không còn phân biệt người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định với người lao động ngoài nhà nước như quy định hiện hành. Mức hưởng tối đa được áp dụng chung cho toàn thể người lao động.

8. Điều chỉnh điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp

Khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm 2025 quy định người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp khi đạt đủ 4 điều kiện.

Thứ nhất là đã chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc theo quy định của pháp luật; không thuộc trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật hoặc nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Thứ hai là người lao động đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Trường hợp người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 12 tháng thì phải đóng đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Thứ ba là người lao động đã nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Thứ tư, trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động không thuộc một trong các trường hợp sau: Có việc làm và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, dân quân thường trực; đi học tập có thời hạn trên 12 tháng; chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù; ra nước ngoài định cư hoặc chết.

So với Luật Việc làm 2013, quy định mới đã mở rộng thời gian xét điều kiện, đặc biệt là với người lao động làm việc ngắn hạn. Đồng thời, thời gian chờ để bắt đầu nhận trợ cấp cũng được rút ngắn: người lao động sẽ được hưởng trợ cấp từ ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ, thay vì ngày thứ 16 như trước đây.

9. Doanh nghiệp được hỗ trợ đào tạo khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh

Theo quy định tại Điều 42 Luật Việc làm 2025, doanh nghiệp có thể được hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm nếu rơi vào các tình huống sau:

• Bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn, chiến tranh, hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước;

• Có nguy cơ phải cắt giảm lao động do thay đổi công nghệ, cơ cấu;

• Di dời, thu hẹp quy mô sản xuất.

Thời gian hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động tùy theo khóa học, thời gian học nhưng tổng thời gian hỗ trợ không quá 06 tháng.