Pháp luật Việt Nam quy định thế nào về nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con trong trường hợp cha mẹ không đăng ký kết hôn? Luật sư sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.
Nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con khi không đăng ký kết hôn
Khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng phát sinh dựa trên quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng, không phụ thuộc vào việc cha mẹ có đăng ký kết hôn hay không.
Việc người cha đã nhận con hoặc có kết quả giám định ADN là bằng chứng vững chắc chứng minh mối quan hệ cha con (huyết thống). Điều này xác lập mối quan hệ cha con theo quy định tại Điều 14 Thông tư 04/2020/TT-BTP. Do đó, dù không đăng ký kết hôn, người cha vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên.
Đồng thời, căn cứ Khoản 1 Điều 14, Điều 15 và khoản 1 Điều 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, người mẹ đang trực tiếp nuôi con một mình có quyền yêu cầu người cha của con thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định để đảm bảo việc nuôi dưỡng, học tập và phát triển toàn diện của con.
Xác định mức cấp dưỡng
Mức cấp dưỡng có thể do hai bên tự thỏa thuận. Nếu không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ là người quyết định.
Theo hướng dẫn tại Khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP, Tòa án sẽ xem xét:
- Thu nhập thực tế và khả năng tài chính của người cha.
- Nhu cầu thiết yếu của con (ăn uống, học tập, y tế,…).
Để đảm bảo quyền lợi của con, Tòa án sẽ không quyết định mức cấp dưỡng thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người cha cư trú.
Người mẹ có thể yêu cầu thanh toán chi phí nuôi con trước đó?
Điều 82, 83, 107, 110 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014; Khoản 4 Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con chưa thành niên được phát sinh kể từ thời điểm cha, mẹ không sống chung với con cho tới thời điểm con đã thành niên
Như vậy, người cha đã phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng ngay từ khi con ra đời. Do người cha chưa thực hiện nghĩa vụ này, người mẹ có quyền yêu cầu người cha thanh toán lại một phần chi phí nuôi con đã chi trả trong khoảng thời gian vừa qua. Điều này đảm bảo sự công bằng đối với người trực tiếp gánh vác trách nhiệm nuôi con, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.
Trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Pháp luật có những chế tài nghiêm khắc đối với hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm.
- Xử phạt hành chính: Theo Điều 21 Nghị định 130/2021/NĐ-CP, người vi phạm có thể bị phạt tiền lên đến 15 triệu đồng nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nghiêm trọng hơn, nếu hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của con, người vi phạm có thể bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm theo Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015.
Dù không đăng ký kết hôn, nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con vẫn là trách nhiệm bắt buộc. Theo pháp luật Việt Nam, mối quan hệ cha mẹ và con cái được xác lập dựa trên quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng, không phụ thuộc vào việc cha mẹ có đăng ký kết hôn hay không.
Nếu bạn đang băn khoăn về quyền lợi của con, hãy liên hệ Công ty Luật TNHH KHD – 0965679698 để được tư vấn, đồng hành và bảo vệ quyền lợi chính đáng một cách nhanh chóng, hiệu quả./.
