(KHDLaw.vn) – Chủ tịch UBND phường Thiên Hương Nguyễn Công Diễn khẳng định sẽ kiên quyết xử lý vụ xây nhầm nhà trên đất người khác, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của dân.
Vụ việc xây nhầm nhà trên đất do người khác đứng tên sổ đỏ ở phường Thiên Hương (thành phố Hải Phòng) đang gây nhiều bức xúc trong dư luận.
Xây nhà trái phép trên thửa đất không thuộc quyền sở hữu
Bà Trần Thị Kim Loan (46 tuổi, trú tại phường An Hải, thành phố Hải Phòng) cho biết, năm 2024, vợ chồng bà mua 2 thửa đất liền kề, mỗi thửa có diện tích 60 m2 tại thôn 7, xã Kiền Bái (nay là phường Thiên Hương). Hai thửa đất này đã được UBND huyện Thủy Nguyên (cũ) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 19/10/2024.
Tháng 11/2024, qua kiểm tra khu đất, bà Loan bàng hoàng phát hiện một trong hai thửa đất của gia đình bị người lạ chiếm giữ, đang đổ móng xây nhà. Theo tìm hiểu bà Loan được biết người chiếm đất của mình là ông Đỗ Văn Hữu, ở phường Thiên Hương, thành phố Hải Phòng. Bà Loan đã yêu cầu ông Hữu dừng thi công, tuy nhiên, thay vì khắc phục trả lại mặt bằng thì ông Hữu lại ép bà Loan phải chấp nhận đổi đất hoặc phải bán lại lô đất với giá mà ông ấy đưa ra.
Bức xúc trước thái độ của ông Hữu, bà Loan làm đơn trình báo UBND xã Kiền Bái (cũ). Qua kiểm tra, UBND xã phát hiện hộ ông Hữu đã xây dựng xong phần thô của căn nhà 2 tầng. Chính quyền thời điểm đó đã ban hành văn bản yêu cầu dừng thi công, song ông Hữu vẫn tiếp tục xây dựng, hoàn thiện công trình, bất chấp quy định của pháp luật và các biện pháp can thiệp, xử lý của chính quyền.
Ngày 11/8/2025, TAND khu vực I – Hải Phòng tuyên buộc ông Hữu phải tháo dỡ ngôi nhà 2 tầng, trả lại mặt bằng cho vợ chồng bà Loan. Dù đã thừa nhận sai, gia đình ông Hữu vẫn tiếp tục hoàn thiện ngôi nhà, dọn về ở, thậm chí còn đề nghị chủ đất bán lại mảnh đất. Ông Hữu đã làm đơn kháng cáo và hiện vụ án đang trong thời gian chờ xét xử phúc thẩm.
Kiên quyết xử lý vụ ‘xây nhầm’ nhà trên đất của người khác ở phường Thiên Hương
Ngay sau khi nắm bắt được vụ việc, UBND phường Thiên Hương tổ chức cuộc họp, nhằm tiếp tục hoà giải đôi bên, tránh phát sinh mâu thuẫn, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn. Lãnh đạo UBND phường Thiên Hương khẳng định, quyền sử dụng đất hợp pháp thuộc về vợ chồng bà Loan theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được UBND huyện Thủy Nguyên (cũ) cấp. Việc ông Hữu ngang nhiên xây nhà trên đất của gia đình bà Loan là bất hợp pháp.
Tại cuộc làm việc này, ông Hữu cho rằng, bản thân ông cũng là “nạn nhân” của vụ việc khi bị môi giới chỉ nhầm vị trí. Thực tế, gia đình ông cũng có một lô đất tại khu vực này, cách vị trí đất của bà Loan 4 lô. Ông Hữu đưa ra phương án đề nghị được đổi đất cho gia đình bà Loan hoặc bà Loan bán lại thửa đất cho ông với giá 550 triệu đồng. Tuy nhiên, gia đình bà Loan không đồng ý với bất kỳ phương án nào ông Hữu đưa ra. Bà Loan cho biết bà chỉ mong công trình trái phép được tháo dỡ đúng theo quyết định của tòa án để trả lại mặt bằng cho gia đình.
Theo bản án sơ thẩm số 08 ngày 11/8/2025 của Toà án Nhân dân khu vực 1 – thành phố Hải Phòng, ông Hữu bị buộc tự tháo dỡ công trình, trả mặt bằng cho chủ sở hữu hợp pháp. Nhưng vì ông Hữu có đơn kháng cáo bản án sơ thẩm nên chính quyền đề nghị gia đình bà Loan chờ đợi kết quả từ phiên xét xử phúc thẩm. Chủ tịch UBND phường Thiên Hương khẳng định sẽ kiên quyết xử lý vụ việc trên tinh thần thượng tôn pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân.
Vậy câu hỏi đặt ra là, trường hợp xây dựng trái phép như vậy, người vi phạm sẽ bị xử lý ra sao và chủ đất hợp pháp cần làm gì để bảo vệ quyền lợi?
Trước diễn biến này, Luật sư nhìn nhận, việc gia đình ông Hữu xây dựng nhà trên phần đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng hợp pháp của bà Loan là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền sử dụng đất của người khác.
Theo quy định tại Điều 11 Luật Đất đai 2024, hành vi “lấn, chiếm đất, hủy hoại đất; sử dụng đất không đúng mục đích, không đúng thẩm quyền” bị nghiêm cấm. Trường hợp này, ngay cả khi ban đầu có thể nói là “nhầm lẫn”, thì sau khi chính quyền địa phương và tòa án đã yêu cầu dừng thi công, trả lại đất, nhưng đương sự vẫn cố tình hoàn thiện công trình và dọn vào ở thì không còn là nhầm lẫn. Đây là hành vi cố ý vi phạm pháp luật.
Theo Luật sư, việc truy cứu trách nhiệm pháp lý trong trường hợp này là có thể bao gồm cả dân sự, hành chính và thậm chí là hình sự. Cụ thể:
Về dân sự: Theo quy định tại Điều 166 và Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, người tự ý sử dụng đất do bà Loan đứng tên buộc phải trả lại đất cho bà Loan, đồng thời có thể phải bồi thường thiệt hại phát sinh như việc chủ đất mất quyền sử dụng trong thời gian dài, chi phí tố tụng, chi phí ngăn chặn hành vi vi phạm.
Về hành chính: Hành vi chiếm đất và xây dựng trái phép của ông Hữu có thể bị xử phạt theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP và Nghị định 16/2022/NĐ-CP, với mức phạt từ vài chục triệu đồng, đồng thời buộc tháo dỡ công trình, khôi phục hiện trạng ban đầu.
Về hình sự: Nếu sau khi bản án có hiệu lực mà ông Hữu vẫn cố tình không thi hành, hành vi này có thể bị xử lý theo Điều 380 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 về “Tội không chấp hành án”, với khung hình phạt lên đến 2 năm tù giam.
Sau khi có bản án sơ thẩm, các bên phải nghiêm túc chấp hành. Việc ông Hữu đề nghị mua lại đất chỉ có thể coi là thỏa thuận dân sự ngoài bản án và hoàn toàn phụ thuộc vào sự tự nguyện của bà Loan. Nếu bà Loan không đồng ý, việc đã xây dựng nhà không phải là căn cứ pháp lý để buộc bà phải bán đất.
Nếu người vi phạm không tự nguyện tháo dỡ, chủ đất có thể khởi kiện để yêu cầu cưỡng chế. Trong trường hợp này, nếu gia đình ông Hữu vẫn cố tình hoàn thiện và sinh sống, khi bản án có hiệu lực, bà Loan hoàn toàn có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế, buộc trả lại đất.
Như vậy, người xây dựng nhà trên đất do người khác đứng tên sổ đỏ không chỉ phải tháo dỡ, trả lại đất, mà còn có thể bị xử phạt hành chính, bồi thường dân sự và thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu cố tình không chấp hành bản án.
Đây là một bài học pháp lý rõ ràng: khi sử dụng đất phải kiểm tra kỹ hồ sơ, mốc giới, và đặc biệt là phải tuyệt đối tôn trọng các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.
Bạn cần tư vấn các vấn đề pháp lý liên quan đến đất đai hoặc bảo vệ quyền lợi bị xâm phạm? Liên hệ ngay Công ty Luật TNHH KHD – 0965.67.9698 để được tư vấn và đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình bảo vệ pháp lý./.
