Trong hôn nhân, bạo lực gia đình gây tổn thương cả về thể chất và tinh thần. Pháp luật Việt Nam cho phép một bên được quyền đơn phương ly hôn nếu chứng minh được bị bạo hành. Luật sư sẽ giúp bạn nắm rõ mọi khía cạnh pháp lý và cách thu thập chứng cứ để có thể đơn phương ly hôn trong trường hợp bạo lực gia đình qua bài viết sau đây.
Hành vi bạo lực gia đình
Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 quy định hành vi bạo lực gia đình như sau:
Điều 3. Hành vi bạo lực gia đình
1. Hành vi bạo lực gia đình bao gồm:
a) Hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;
b) Lăng mạ, chì chiết hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
c) Cưỡng ép chứng kiến bạo lực đối với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
d) Bỏ mặc, không quan tâm; không nuôi dưỡng, chăm sóc thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em;
đ) Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực của thành viên gia đình;
e) Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
g) Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;
h) Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
i) Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng;
k) Cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm; cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực;
l) Cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn hoặc cản trở kết hôn, ly hôn hợp pháp;
m) Cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi;
n) Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình;
o) Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác;
p) Cô lập, giam cầm thành viên gia đình;
q) Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật.
Các hành vi trên đều được coi là bạo lực gia đình và cần được xử lý nghiêm khắc để bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của các nạn nhân. Nhận diện hành vi bạo lực gia đình là bước quan trọng tạo điều kiện cho việc thực hiện quyền đơn phương ly hôn.
Quyền yêu cầu đơn phương ly hôn trong trường hợp bạo lực gia đình
Khoản 2 Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về quyền yêu cầu của người thân khi nạn nhân không thể tự bảo vệ mình. Trong trường hợp người vợ hoặc chồng bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác không đủ khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của mình, và đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình, người thân có thể yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thay cho họ.
Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
…
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Khoản 1 Điều 56 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng quy định khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn và hòa giải tại Tòa án không thành công, Tòa án sẽ xem xét và giải quyết yêu cầu ly hôn nếu có căn cứ chứng minh rằng hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ của một bên đã làm cho hôn nhân rơi vào tình trạng trầm trọng, khiến đời sống chung không thể kéo dài và mục đích của hôn nhân không đạt được.
Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
Như vậy, khi có đầy đủ bằng chứng để chứng minh người chồng có hành vi bạo lực gia đình, vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của một người chồng, người vợ hoặc người thân của nạn nhân trong trường hợp nạn nhân không đủ khả năng tự bảo vệ, hoàn toàn có quyền đơn phương nộp đơn yêu cầu ly hôn.
Thu thập chứng cứ về bạo lực gia đình
Muốn đơn phương ly hôn thành công vì lý do bị bạo lực gia đình, người yêu cầu cần chuẩn bị đầy đủ chứng cứ để trình bày với Tòa án. Các chứng cứ có thể bao gồm:
- Biên bản làm việc của công an phường, xã nơi xảy ra bạo lực.
- Giấy xác nhận thương tích từ bệnh viện hoặc trung tâm y tế.
- Hình ảnh, đoạn ghi âm, ghi hình về hành vi bạo lực.
- Lời khai nhân chứng như hàng xóm, người thân.
- Tin nhắn, email có nội dung đe dọa, xúc phạm.
Việc thu thập đầy đủ các tài liệu này sẽ giúp rút ngắn thời gian giải quyết tại tòa, từ đó hỗ trợ quá trình ly hôn diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Quyền đơn phương ly hôn trong trường hợp bạo lực gia đình không chỉ là sự bảo vệ pháp lý mà còn là con đường để những người bị tổn thương có thể tìm lại sự bình yên và giúp họ xây dựng cuộc sống mới.
Bạn đang cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong mối quan hệ gia đình, hãy liên hệ Công ty Luật TNHH KHD – 0965679698 để được tư vấn, đồng hành và bảo vệ quyền lợi chính đáng một cách nhanh chóng, hiệu quả./.
