(KHDLaw.vn) – Theo quy định tại điểm m khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Chỉ chủ hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai mới phải đóng BHXH từ 1/7/2025
Ngày 25/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 158/2025/NĐ-CP hướng dẫn rõ về nội dung này. Theo đó, đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nhưng không thuộc trường hợp hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thì tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2029.
Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn thì người lao động được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh đó, điểm a khoản 4 Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định mức đóng hàng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Đồng thời, theo điểm b khoản 1 Điều 6 Nghị định 188/2025/NĐ-CP, chủ hộ kinh doanh phải tham gia bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Do đó, tổng mức đóng bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh là 29,5%.
Ví dụ: Chủ hộ kinh doanh chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu (hiện nay là 2.340.000 đồng/tháng) thì mỗi tháng chi phí này là 690.300 đồng.
Chính sách bảo hiểm xã hội mới tác động thế nào đến chủ hộ kinh doanh?
Sau đây, là một số tác động từ chính sách mới nêu trên đối với hộ kinh doanh:
- Tăng chi phí cho hộ kinh doanh
Với yêu cầu chủ hộ kinh doanh phải tham gia bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội bắt buộc đã làm tăng chi phí cho hộ kinh doanh. Đối với các hộ kinh doanh lớn hoặc có thu nhập ổn định có thể dễ dàng đáp ứng được chi phí này; nhưng nó có thể là áp lực tài chính cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều hộ kinh doanh đang gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động, chẳng hạn như trong các lĩnh vực kinh doanh nhỏ hoặc kinh doanh gia đình.
- Quyền lợi y tế của chủ hộ kinh doanh được bảo đảm
Khi tham gia bảo hiểm y tế, chủ hộ kinh doanh được tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn, giảm đáng kể gánh nặng chi phí khi khám chữa bệnh. Đây là lợi ích thiết thực, đặc biệt trong bối cảnh chi phí y tế ngày càng tăng cao.
- Bảo đảm quyền lợi về bảo hiểm xã hội
Việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc giúp chủ hộ kinh doanh hưởng được các chế độ về ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất:
- Chế độ ốm đau: được trợ cấp ốm đau, hưởng chế độ khi chăm sóc con ốm đau; nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau.
- Chế độ thai sản: được hưởng chế độ thai sản khi khám thai; sảy thai, phá thai, thai chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ, thai ngoài tử cung; sinh con; mang thai hộ; nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi; dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản,…
- Chế độ hưu trí: bảo đảm thu nhập ổn định khi nghỉ hưu, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào hoạt động kinh doanh.
- Chế độ tử tuất: hỗ trợ thân nhân (trợ cấp mai táng, trợ cấp tử tuất) trong trường hợp không may chủ hộ kinh doanh qua đời.
Điều này giúp chủ hộ kinh doanh giảm bớt rủi ro tài chính trước những biến cố bất ngờ.
- Thúc đẩy tính minh bạch trong kê khai thuế
Đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh không thuộc trường hợp hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thì tới 1/7/2029 mới tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Do đó, nếu chủ hộ kinh doanh muốn được tham gia bảo hiểm xã bắt buộc để bảo đảm các quyền lợi như nêu ở trên thì phải thay đổi thành nộp thuế theo phương pháp kê khai. Như vậy, sẽ góp phần thúc đẩy việc nộp thuế của hộ kinh doanh được minh bạch, hài hòa lợi ích giữa hộ kinh doanh với Nhà nước.
Bạn đang băn khoăn về thủ tục đăng ký hộ kinh doanh? Hãy để Luật sư của chúng tôi hỗ trợ bạn từ A–Z để tiết kiệm thời gian và hạn chế rủi ro pháp lý. Liên hệ Công ty Luật TNHH KHD – 0965679698 ngay để được tư vấn miễn phí./.
