Mối quan hệ giữa cha mẹ và con nuôi mặc dù không phải là mối quan hệ huyết thống nhưng là mối quan hệ xã hội đặc biệt. Nhiều khi con nuôi còn gần gũi, chăm sóc cha mẹ tận tâm hơn con đẻ.
Vậy, cha mẹ nuôi có được để toàn bộ di sản cho con nuôi không? Luật sư sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc qua bài viết dưới đây.
1. Điều kiện để con nuôi được hưởng di sản thừa kế từ cha mẹ nuôi
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, con nuôi hợp pháp có quyền thừa kế di sản của cha mẹ nuôi như con đẻ. Để được hưởng di sản thừa kế, con nuôi cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Việc nhận con nuôi phải được đăng ký hợp pháp theo quy định của Luật Nuôi con nuôi 2010.
- Con nuôi và cha mẹ nuôi phải có quan hệ nuôi dưỡng được pháp luật công nhận.
- Thời điểm phát sinh quyền thừa kế là khi cha mẹ nuôi qua đời.
Con nuôi không thuộc diện bị truất quyền hưởng di sản theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, là những trường hợp sau:
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ hoặc về hành vi ngược đãi nghiệm trọng, hành hạ, xâm phạm nghiệm trọng danh dự, nhân phẩm người để lại di sản, vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm người thừa kế khác;
- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc, sửa chữa, di chúc, hủy di chúc, giả mạo di chúc.
Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, con đẻ và con nuôi đều được hưởng thừa kế theo pháp luật như nhau. Con nuôi thuộc hàng thừa kế thứ nhất nên hoàn toàn có quyền hưởng di sản thừa kế trừ trường hợp con nuôi đã chết; hay không có quyền hưởng di sản thừa kế theo quy định tại điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 hoặc người con nuôi từ chối nhận di sản.
2. Các trường hợp con nuôi được hưởng toàn bộ di sản từ cha mẹ nuôi
- Trường hợp hàng thừa kế thứ nhất chỉ có mình người con nuôi
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, trong trường hợp cha mẹ nuôi không có người thừa kế theo pháp luật ở hàng thừa kế thứ nhất là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết thì khi cha mẹ nuôi chết, con nuôi có thể được hưởng toàn bộ di sản nếu được chỉ định trong di chúc.
Khi không còn ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất đồng nghĩa với việc không có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 644 Bộ Luật Dân sự 2015, khi đó toàn bộ di sản có thể được để lại cho con nuôi theo di chúc hợp pháp.
- Trường hợp cha mẹ nuôi di chúc toàn bộ di sản cho con nuôi
Theo quy định tại Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc là sự thể hiện ý chí cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi qua đời. Do đó, nếu có di chúc hợp pháp, người để lại di sản có thể chỉ định tài sản cho bất kỳ ai.
Nếu trong di chúc của cha mẹ nuôi có để lại toàn bộ di sản cho con nuôi thì người này hoàn toàn được hưởng phần di sản do cha mẹ nuôi để lại. Bởi để lại di sản cho ai là quyền của người lập di chúc theo quy định tại Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015.
Tuy nhiên, cần lưu ý quyền thừa kế của những người thuộc diện thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định tại Điều 644 Bộ Luật Dân sự 2015.
Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.
2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.
Pháp luật Việt Nam thừa nhận và bảo hộ quyền lợi này của người thừa kế hợp pháp, đặc biệt là các thành viên gia đình gần gũi như vợ chồng, cha mẹ, con cái. Những người này sẽ không bị loại trừ hoàn toàn bởi di chúc và họ có quyền yêu cầu phần di sản của mình ngay cả khi di chúc không chỉ định. Điều này thể hiện sự công bằng trong việc phân chia tài sản và bảo vệ quyền lợi của người thân trong gia đình.
Liên hệ Công ty Luật TNHH KHD – 0965.67.9698 để được tư vấn và hỗ trợ cha mẹ nuôi lập di chúc hợp pháp để lại tài sản cho con nuôi. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn thừa kế, đội ngũ luật sư thừa kế cam kết mang đến giải pháp pháp lý toàn diện, từ lập di chúc, kê khai di sản đến giải quyết tranh chấp thừa kế. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn bằng pháp luật, sự tận tâm và thấu hiểu./.
