Luật Công chứng 2024 đã mở rộng phạm vi thực hiện công chứng ngoài trụ sở, đặc biệt với trường hợp lập di chúc tại chỗ ở.
Cụ thể, Luật Công chứng 2024 quy định người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng viên tới chỗ ở của mình để lập di chúc khi người đó không thể tự đi lại do sức khỏe yếu, đang điều trị tại bệnh viện, đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang thi hành án hoặc có lý do chính đáng khác theo quy định của Chính phủ.
1. Người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng viên tới chỗ ở của mình để lập di chúc
Điều 639 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc do công chứng viên lập tại chỗ ở như sau:
Điều 639. Di chúc do công chứng viên lập tại chỗ ở
1. Người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng viên tới chỗ ở của mình để lập di chúc.
2. Thủ tục lập di chúc tại chỗ ở được tiến hành như thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng theo quy định tại Điều 636 của Bộ luật này.
2. Thủ tục lập di chúc tại chỗ ở
Theo quy định tại Điều 639 Bộ luật Dân sự 2015 thì thủ tục lập di chúc tại chỗ ở do công chứng viên thực hiện cũng sẽ được tiến hành như thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng.
Điều 636 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã như sau:
Điều 636. Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã
Việc lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã phải tuân theo thủ tục sau đây:
1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.
2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.
Như vậy, khi lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã, người lập di chúc phải trình bày rõ nội dung di chúc để công chứng viên hoặc cán bộ chứng thực ghi lại. Sau khi đọc lại và đồng ý với nội dung, người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ, rồi công chứng viên ký xác nhận. Nếu người lập di chúc không thể nghe, đọc, ký hoặc điểm chỉ, thì cần có người làm chứng hỗ trợ và ký xác nhận trước mặt người có thẩm quyền.
Thủ tục này giúp đảm bảo di chúc được lập hợp pháp và đúng ý chí người để lại.
Đồng thời, tại Điều 46 Luật Công chứng 2024 quy định về địa điểm công chứng như sau:
Điều 46. Địa điểm công chứng
1. Việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
2. Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng nếu người yêu cầu công chứng thuộc các trường hợp sau đây:
a) Lập di chúc tại chỗ ở theo quy định của Bộ luật Dân sự;
b) Không thể đi lại được vì lý do sức khỏe; đang điều trị nội trú hoặc bị cách ly theo chỉ định của cơ sở y tế;
c) Đang bị tạm giữ, tạm giam; đang thi hành án phạt tù; đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính;
d) Có lý do chính đáng khác theo quy định của Chính phủ.
Từ các quy định trên ta thấy rằng, việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng. Tuy nhiên có một số trường hợp việc công chứng có thể thực hiện ngoài trụ sở (căn cứ theo khoản 2 Điều 46 Luật Công chứng 2024).
Bạn đang có nhu cầu muốn làm di chúc để lại tài sản cho con cháu? Bạn đang muốn thực hiện thủ tục lập di chúc đảm bảo tính pháp lý nhưng không phải đi lại để thực hiện thủ tục? Hãy liên hệ Công ty Luật TNHH KHD – 0965679698 để được tư vấn, đồng hành cùng bạn bằng kiến thức pháp luật, kinh nghiệm thực chiến và sự tận tâm, chuyên nghiệp./.
