Căn cứ vào khoản 1 Điều 122 Bộ luật Lao động năm 2019, việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
- Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động.
- Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên.
- Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật.
- Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.
Điều 122. Nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động
1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;
b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;
c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;
d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.
2. Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
3. Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
4. Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:
a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
c) Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này;
d) Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
5. Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
6. Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động.
So với Bộ luật Lao động năm 2012 (Điều 123), thì Bộ Luật Lao động năm 2019 có quy định mới là trường hợp xử lý kỷ luật lao động với người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật (Bộ luật Lao động năm 2012 quy định trường hợp là người dưới 18 phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật).
Với quy định mới nêu trên tại Bộ luật lao động năm 2019 thì trường hợp xử lý kỷ luật lao động người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi sẽ không còn bắt buộc có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật.
Lưu ý trường hợp người lao động có một hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì người sử dụng lao động không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động.
Căn cứ vào khoản 2 Điều 122 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động thì không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
Việc quy định chỉ được áp dụng một hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động là phù hợp với nguyên tắc chung của pháp luật; đồng thời, tránh được sự lạm dụng hình thức xử lý kỷ luật của người sử dụng lao động gây ra khó khăn, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động.
Với trường hợp khi người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì người sử dụng lao động không có quyền áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động.
Căn cứ vào khoản 3 Điều 122 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động thì khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
Với quy định nêu trên bảo đảm hình thức xử lý kỷ luật, đủ tính răn đe với người lao động nhưng không gây ra khó khăn, ảnh hưởng quá lớn đến người lao động./.
